Osteoporose is de medische term voor botontkalking. Het is een aandoening waarbij de botten minder sterk worden. Tot het dertigste levensjaar is er een balans tussen de opbouw en afbraak van het botweefsel. Vanaf het vijftigste levensjaar is het zo dat de kwaliteit van het bot sneller afneemt. Dit is een normaal verschijnsel, maar bij mensen met osteoporose is de afbraak groter dan die gemiddeld is. Maar wat is osteoporose precies? En wat kan je zelf doen bij osteoporose? In deze blog lees je meer over botontkalking.
Wat is osteoporose?
Zoals genoemd, worden de botten zwak. Aan de buitenkant van het bot zit een harde schaal. De binnenkant van bot is echter sponsachtig. Deze sponsachtige structuur zorgt ervoor dat botten schokken kunnen absorberen en dat bot veerkrachtig is. Bij osteoporose is alleen de kwaliteit van het sponzige materiaal aangedaan. Dit resulteert in een snellere botbreuk dan normaal..
Waardoor ontstaat osteoporose?
Bot is levend weefsel. Door osteoblasten wordt bot opgebouwd en door osteoclasten wordt bot weer afgebroken en opgeruimd. Dit proces gaat je hele leven door. Tot de dertigste is de aanmaak van bot groter en op je vijftigste is de maximale botmassa bereikt. Daarna neemt de botmassa tot het eind van je leven af. Het is niet zo dat er dan helemaal geen nieuw botweefsel gevormd wordt, maar de aanmaak is lager dan de afbraak.
Bij wie komt het voor?
Botontkalking wordt vaker gezien bij oudere mensen, maar osteoporose kan op alle leeftijden voorkomen. Het poreuzer worden van de botten zien we vaker bij vrouwen dan bij mannen. In de periode van de overgang zien we vaak dat het risico op osteoporose hoger ligt. Dit wordt veroorzaakt door veranderingen in de vrouwelijke hormoonspiegel.
Is osteoporose te voorkomen?
Er zijn wel enkele dingen die je zelf kan doen om het risico op ontkalking te beperken. Gebrek aan calcium en vitamine D kan een rol spelen in het ontstaan van osteoporose. Het is aan te raden om per dag minstens vier porties calciumrijke voeding, zoals kaas, yoghurt en melk, te nemen. Bewegen is ook belangrijk om botmassa te maken. Sporten waarbij de botten meer belast worden, zijn dan ook aan te raden. Door het opvangen van de krachten wordt botmassa sterker en zal het in de toekomst minder snel breken.
Wanneer je bekend bent met osteoporose, dan is het goed om te beginnen met een lichte vorm van krachttraining. Hierdoor wordt het sponsachtige materiaal meer belast, waardoor de afbraak minder doorzet. Het lichaam heeft immers de veerkracht nodig om deze krachten aan te kunnen. Begin met begeleid bewegen, zodat je niet voor vervelende verrassingen komt te staan.
Hoe erg zijn de gevolgen?
Het is zo dat het knullig verstappen kan leiden tot een botbreuk bij mensen met osteoporose. Meestal gaat het dan om een pols, onderarm of heup. Echter kan het ook om een inzakkingsfractuur van een wervel gaan. Afhankelijk van de hoogte waarop een wervel inzakt, kan dit indirect gevaar opleveren voor de organen. Een wervelbreuk kan leiden tot kortademigheid als gevolg van een veranderde lichaamshouding. Door wervelinzakking kan ook de maag, blaas en de darmen met ruimtegebrek te maken krijgen, wat pijn geeft in de dagelijkse activiteiten.
Hoe kom je er achter dat je osteoporose hebt?
In sommige gevallen kom je er pas achter op het moment dat je een breuk oploopt. In de meeste gevallen worden vrouwen boven de 50 jaar doorverwezen aan de hand van röntgenfoto’s. Echter is er op dit moment nog niet voldoende aandacht voor osteoporose in de ziekenhuizen. Wel wordt er gezien dat steeds meer ziekenhuizen speciale afdelingen openen voor mensen met osteoporose.
Mocht je gevallen zijn en vanuit de afdeling radiologie een vermoeden is van osteoporose, dan zullen ze je doorverwijzen voor een DEXA-scan. Dit is een soort röntgenapparaat dat minimale straling geeft. De hoeveelheid straling die via de botten wordt doorgelaten bepaalt de dichtheid van het bot. Via een berekening wordt de gemiddelde doorlating bepaald en deze uitslag wordt vergeleken met gemiddelden van jouw leeftijd en geslacht. Als deze normwaarden afwijken, is er sprake van osteoporose.
In deze blog heb je kort informatie gekregen over wat osteoporose is, wat je zelf kan doen om osteoporose te verminderen en hoe je er achter komt of je het hebt. Echter is dit maar een beknopt verhaal over botontkalking. Mocht je meer informatie willen hebben over osteoporose dan kan je terecht bij de Osteoporose Vereniging.
Binnen Fysio & Fit Heerenveen heb je mogelijkheden om te trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Zo kan je medische fitness doen of deelnemen aan pilates. Deze vormen van bewegen kunnen bijdragen aan een sterk skelet. Neem contact op voor meer informatie over deze groepslessen. Of maak een afspraak wanneer je klachten hebt.